Türkiye’nin eski Washington Büyükelçisi Namık Tan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun ABD ziyaretinin iki ülke ortasında son vakitlerde yaşanan “danışıklı dövüşün sonucu” olduğunu düşündüğünü belirtti.
YetkinReport için bir yazı kaleme alan Tan, “Bu durum, ziyaretin çabucak öncesinde düzenlenen, bakan yardımcıları düzeyindeki Türkiye-ABD stratejik istişare sistemi görüşmelerinin içeriğinden de anlaşılmaktaydı. Ziyaretin, ‘dostlar alışverişte görsün izlenimi’ yaratmaktan öteye bir sonuç vermeyeceği bu müzakerelerden belliydi” yazdı.
Tan, Türkiye seçim sürecine girerken ABD’nin ilgilerde kırılmaya yol açabilecek hususlardan kaçındığını; Ankara’nın da hassas evrakları gündeme getirmediğini vurguladı.
Tan’ın yazısının ilgili kısmı şöyle:
Ziyaret öncesinde, Türkiye’ye ABD tarafından F16 satılması konusu, art planda yer alan devasa problemleri örtecek halde gündemin en ön sırasına oturtulmuştu.
Seçim sürecinde, bu ziyareti F16 konusu üzerinden fırsata çevirmeye çaba eden Türk tarafı, tıpkı paket içinde Yunanistan’a F35 uçakları verilmesine ve böylelikle Ege’deki Türk-Yunan istikrarının ABD tarafından alenen bozulmakta oluşuna rastgele bir reaksiyon göstermemeyi tercih edebilmişti.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleri konusundaki ABD beklentilerini nasıl cevaplayacağından hiç kelam edilmiyordu.
Bu meyanda Ankara, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı sebebiyle uygulanan tek taraflı ABD yaptırımlarına uymayacağını ilan ediyor, Rusya’nın memleketler arası hukuku pervasızca ihlaline kısmen hak verdiği yolunda açıklamalar da yapıyordu. Son vakitlerde ABD’nin, Suriye’deki YPG/PKK ögelerine verdiği açık takviyenin sorgulanacağı kuvvetli tabirlerle vurgulanmaktan imtina ediliyor, S400 füzelerinin akıbetine ait sorular cevaplanmaktan kaçınılıyordu.
Hükümet ABD ve Batı tersi telaffuzlarını sürdürüyor, demokrasisini ihya etmesi yolunda müttefiklerince yapılan davetlere kulak tıkıyordu. Alakaların gündeminde, Halkbank, Sezgin Baran Korkmaz, Sıtkı Ayan üzere hassas belgeler yokmuş üzere davranıyordu.
Türkiye-ABD danışıklı dövüşü
Bütün bunların, ziyaretten somut sonuç alınamaması için gereken yeri oluşturmuş olduğu Türk tarafınca nasıl görülemedi, anlamak mümkün değil?
Oysa, her şey ortadaydı. Türkiye’nin Batıdan büsbütün kopmasına mani olma uğraşı içindeki ABD’nin de münasebetleri idare-i maslahatçı bir anlayışla sürdürdüğü ayan beyan görülüyordu. Türkiye’de seçim sürecinin başlamış olması sebebiyle, bu hassas periyotta ABD tarafı, bağlarda kırılmaya yol açabilecek hususların gündemin ön sıralarına taşınmayarak, mümkün olduğunca ötelenmesine ihtimam gösteriyor ve bunun kendi çıkarları açısından en uygun hareket şekli olduğuna inanıyordu.
Bu çerçevede, Çavuşoğlu’nun ABD ziyaretini, iki ülke ortasındaki bir “danışıklı dövüşün” sonucu olarak düzenlendiğini düşünüyorum. Gerçekten, bu durum, ziyaretin çabucak öncesinde düzenlenen, bakan yardımcıları düzeyindeki Türkiye-ABD stratejik müracaat sistemi görüşmelerinin içeriğinden de anlaşılmaktaydı. Ziyaretin, “dostlar alışverişte görsün” izlenimi yaratmaktan öteye bir sonuç vermeyeceği bu müzakerelerden muhakkaktı.